Bazı uzman ve araştırmacılar duygusal zekanın genetik olduğunu savunsalar da duygusal zeka mesleki ve günlük yaşamda düzenli ve sistemli çalışmayla öğrenilebilir ve geliştirilebilir. Bazı yöntemler maddeler halinde şunlardır;
Duygusal zekanın temel şartı kişinin kendini tanımasıdır. Bazı soruları kendinize sorarak işe başlayabilirsiniz. Gerçekten ben kimin ve beni ne şekillendiriyor? Yaşamındaki hangi rolleri üstlenip hangileri gerçek? Güçlü ve zayıf yönlerim neler? Neler beni mutlu ediyor? Ben neye inanıyorum? Benim duygu ve düşüncelerimin oluşmasında etkileyen ne? Gibi. Bu sorular çoğaltılabilir. Önemli olan siz kendinizi yeterince tanıyor musunuz?
Kendinizi ve özellikleriniz başkalarına açık tutun. Hayatınızdaki kişilerin sizi tanımasına olanak sağlayın. Dünyadaki her birey farklıdır. Sizin düşüncesi herkesinki gibi olmayabilir. Bu nedenle düşünceniz ne olursa olsun düşüncenizi açıklamaktan korkmayın. Duygusal zekaya sahip insanlar diğer insanların fikirlerini ilgi çekici ve yeni bir bilgi kaynağı olarak algılarlar.
Kendimizin ve başkalarının duygularından korkmamayı öğrenmeli ve bu sayede duygusal anlarda duygularımızla o kadar kolay başa çıkabiliriz. Hayatımızın ayrılmaz parçası olan duygularımız iyi tanımalı ve kontrol edebilmeliyiz.
Yapılan eleştirilere açık olun. Yapılan her eleştirici sizi olumlu yönde etkileyecektir. Bu nedenle duygusal zekada eleştiri yapabilmek ve eleştiriye açık olmak önemlidir. Kırıcı olmamak şartıyla sizde eleştiri yapmalısınız.
Etrafınızdaki insanları tanıyın onların hayat hikayelerini, kültürlerini, geleneklerini, psikolojilerini ve duygularını tanıyın. Tüm insanlara karşı açık olun.
Kendinizi ifade yönteminizde ve iletişim yönünde eksik hissediyor iseniz çeşitli yardımlar alabilirsiniz. Duygusal zekanızı geliştirebilmeniz için insanlarla iletişim içinde olmanız önemli gerekliliktir.