Önünüzde çılgın ama berduş bir nehir, karşınızda kayalara dayanmış nehre vurgun bir menzil ve söz konusu yer Blagay Tekkesi! Mostar’ın 12 km güneydoğusunda bir kartpostal karesinin içindeyiz tam da durduğumuz noktada. Yılın 200 günü güneşin sıcacık hareler bıraktığı bu kerpiç ev eğer vaad edilen cennette köşkler konaklar olacaksa, işte öyle bir yer olmalı. Mostar’ın ortasından geçen Neretva nehrinin kollarından biri olan buna nehri Blagay Tekkesi muhafızı.
Bosna Hersek turunda keşif halindeyseniz ve yolunuz Mostar’a düştüyse 12 kilometre ötesindeki Blagay Tekkesi rotasına gidin mutlaka. Bu tekke, hem tarihi hem de manevi bir öneme sahip. Osmanlıların bu coğrafyayla tanışmasından bir asır önce Alperenlerin kurduğu tekkenin Balkanların Müslümanlaşmasında oldukça önemli bir payı var.
Blagay Tekkesi Tarihi
1300’lü yıllarda Ahmet Yesevi’nin torunu Sarı Saltuk Hazretleri ardına 770 müridi daha katarak Blagay’a gelir ve bu noktada bir tekke yaptırır. O dönemde bölgede hiç Müslüman yoktur, Hırvat, Boşnak ve Sırplardan oluşan yöre halkı ise tekkeye uzak yaşamaktadır. Sadece vahşi hayvanların yaşadığı dağ yamaçlarında kurdukları tekkede halk dervişleri barınamaz sanırken, dervişlerin vahşi hayvanları sanki bir ev kedisiymiş gibi elleriyle beslediklerine şahit olur. Nehrin hırçın suyunu dizginleyen değirmenleri, debiyi durgunlaştıran taş duvarları görünce de suyu terbiye eden Sufilerin nefsi de terbiye edebileceğine inanır. Herkes sever onları, niyet iyi, suret nurlu, yapılan iş hayırlıdır çünkü. Yıllar, yıllar sonra Fatih Sultan Mehmet fetih için Bosna’ya girdiğinde, Alperenlerin tarafından gelen Fatih’in önünde eğilmeleri ve Müslüman olmaları da işte bundandır. Günümüze gelen arşiv metinlerinde fetih günü tam 4585 hanenin o gün İslama geçtiğini yazar. Daha öncesi arşivlenmese de hakkaniyetin, iyiliğin ve yüceliğin temsiliğini görünce Müslüman olan Boşnakların sayısının binlerle ölçüldüğü biliniyor.
Sarı Saltuk Hazretleri’ni anarken, tekkenin ilk şeyhi olduğunu da hatırlatmadan geçmeyelim. Adı çoook eskilerden Fatih Sultan Mehmet döneminde yazılmış Saltukname’de geçen, hatta eserin kahramanı olan Sarı Saltuk efsaneleşmeyi hak edecek kadar erdemli bir zatmış. Nitekim tekkenin içine girdiğinizde göreceğiniz sanduka kendisine ait ve bu sandukadan başka ülkelere yayılmış 11 tane daha olduğu ama asıl kabrinin burada bulunduğu söyleniyor. Bunun nedeni de kendisinin böyle vasiyet etmesi. Blagay Tekkesi günümüzde Nakşibendiler tarafından kullanılıyor. Perşembe ve cuma günleri de zikir günleri.
Blagay Tekkesi Yönüne Nasıl Gidersiniz Ve Gidince Hissedecekleriniz Hakkında Kısa Kısa
Bosna Hersek turu içeriğinde genelde Mostar gezisi de bulunuyor. Eğer rotanızı kendinizin belirlediği bir Balkan turundaysanız Saraybosna’ya geldiğinizde Mostar’a uğramadan gitmemenizi öneririz. Mostar’a 12 kilometre mesafede bulunan Blagay Tekkesi ulaşımı kolay bir nokta. Araçsız olsanız bile şehir merkezinden bineceğiniz bir otobüsle 20 dakikada rahatlıkla ulaşabilirsiniz.
Sufilerin evi, tasavvufun mabedi gibi birçok tanımın içine sığan Blagay Tekkesi bir tatlı huzur olarak kalacak içinizde… Mümkünse bir vakit ezanını dinlemek için kalın biraz. Nehir kenarında göreceğiniz restoranlarda taze alabalık yiyin mesela. Bol bol fotoğraf çekin, suyu izleyin. Dilerseniz nehri yanınıza katıp bir yürüyüş yapın.
Gelelim tekkenin önünden gürül gürül çağlayarak geçen nehre. Nehrin dağdan geldiği biliniyor ama çıkış noktası nerede bilinmiyor henüz. Daha önce yabancı iki dalgıç mağaraya dalış yaparak bu kaynağı bulmaya çalışmış. İkisi de sağ dönememiş maalesef. Hatta birinin cesedi hâlâ bulunamamış.
Blagay Tekkesi bölgesinde yakın konumda eski bir köprü var. Görülesi bir yanı var mı tartılışılır. Ama 17. Yüzyıldan kalma Geleneksel Bosna Evleri’ni göreceğiniz Elagicevina sülalesine ait köy ilginizi çekebilir.