Evet bütçe çok önemli bir konu. Peki bütçe yönetimi konusunda ne kadar bilgiye sahibiz. Türkiye’de kentsel kesimde yaşayanlarımızın % 50 si araştırmalara göre bütçe yapmıyorlar. Bütçe yapanlarında yarısı böyle pes ediyorlar bırakıyorlar bütçe yapmayı. Ama alışkanlıklar değişebilir. Bütçe ve para yönetimi konusundaki davranışlarımız finansal davranışlarımızın hepsi de bir alışkanlık zaten. Bunlar değişme zamanına geldi, bu artık ihtiyaç halini aldı.
Bütçemizi Neden Kontrol Edemiyoruz?
Çünkü eskiden bütçe gelir ve giderden oluşuyordu. Eskiden gelir tarafında, gelirimiz belliydi. 100 lira kazanıyorduk 100 lira harcıyorduk. Şimdi borçlanma var, kredi kartları var. Dolayısıyla ne kadar zenginiz şaşırı verebiliyoruz.
Giderler tarafına da bakarsakta; eskiden bizi çok stimüle eden çok kampanyalar, fırsatlar, taksitler yoktu. Şimdi nereye çıksak nereye gitsek her yerden bize bir şeyler satmaya çalışıyor. Gözde gördüğünü istiyor. Dolayısıyla gelir gider dengesi karışabiliyor.
Bütçemizi Nasıl Kontrol Altında Tutabiliriz?
Bütçe yapacağız. Burada bütçeye yapmaya başlarken; bütçe yönetiminde ilk kontrol altında tutacağımız faktörler vardır.
Bütçe Yönetimi: Hayaller Ve Hedefler
Hepimizin finansal hedefleri var. Bu ev almak, araba almak olabilir. Borçları kapatmak olabilir. Bu sadece ay sonunu getirebilmek bile olabilir. Ama finansal hedefimizi önce bir kenara yazalım, tutalım.
Sonra Ne Yapacağız?
Portakal metodu!
Doğru okudunuz portakal metoduyla bütçe yapacağız.
Portakal Metodu Nedir?
Hemen size portakal metodunu açıklıyorum. Öncelikle bütün harcamalarınızı listeleyin, yani ne varsa hepsini, bir lira bile varsa. Zaten hepsini yazı olarak tutun ve bir liste yapın. Ondan sonra bu listeyi gruplandırın. Yani portakalınız geliriniz yerine geçiyor. Yani sizin bütün harcamalarınızı gruplandıracağız, dilimlere böleceğiz. Ve bütün harcamalar portakal dilimleri haline gelecek.
Şimdi bunu, portakalı böldükten sonra dilimlerden bir kısmı; kira konut, eşyalar, birikim, tatil, faturalar, eğitim, eğlence, gıda sağlık kişisel bakım derken görüyorsunuz birçok kalem var bütçemizde. Dolayısıyla ne olacak nereye ne harcadığımızı bileceğiz. Her grubun yanına bugünkü harcamalarımızı yazacağız. Yani bu ay ne kadar harcamışım. Ondan sonra gelecek ay için plan yapacağız. Yanına yazacağız eğlence için 200 lira, gıda için 400 lira. Bunları gelirimizin oranını bildikten sonra dolayısıyla limitler belli olacak.
Dizginler Bizim Elimizde Olacak
Diyelim biraz fazla bir yerden kaçırdık hemen öbür taraftan kesebiliyor olacağız. Ama bize portakal yetmiyor diye soracak olursanız. Ya dilimler arası geçiş yapmaya çalışacağız yada portakalımızı büyütmeye çalışacağız. Yani gelirimizi büyütmeye çalışacağız, elimizdeki parayı büyütmeye çalışacağız. Bütçe yönetimi yaparken önceliklendirin.
Istek Mi ? İhtiyaç Mı?
Bütçe ile birkaç tüyo verecek olursak; önceliklendirme çok önemli bir konu. Yani neler istektir? Neler ihtiyaçtır? Bu dilimlere ayırdıktan sonra bunu belirlemenizde fayda var. Dolayısıyla bir kesinti yapmak durumunda kalırsak; ihtiyaçlardan değil de isteklerden kısmayı başarabiliriz.
Bütçe Gerçekçi Olsun
Hakikaten bugüne göre yapın bugünün gerçeklerine göre ayağı yere bassın sizin bütçenizin ama.
Bütçe Esnek Olsun
Sizinle beraber yaşasın hayatın gerçeklerine göre sizin dinamikliğinize göre o da değişebilsin.
Bütçe Basit Olsun
Basit olmayan şeyler karmaşa yaratıyor. Sonra bizde sıkılı veriyoruz, yapmıyoruz. Dolayısıyla Aman basit olmasına özen gösterin.
Bütçeyi Konuşun
En son olarak ta konuşun. Hem bütçe yaparken; evliyseniz eşinizle çayınızı koyun. Böyle ayda bir saat buna vakit ayırsanız yeter. Sabahtan akşama kadar çalışıyoruz. Para kazanmak için. Burada onu yapmaya vaktimiz varda bütçe yapmaya, paramızı yönetmeye vaktimiz yok mu?
Son olarak ta bütçe yönetimi yaparken hakikaten kontrolün parada değil; bizde olmasını sağlamak için, dizginlerin bizde, gücün bizde olmasını sağlamak için bütçe yapalım.