Şeker hastalığı olarak da bilinen diyabet hastalığı, çağımızın en çok görülen rahatsızlıklarından biri olmuştur. Özellikle genetik kodlanmadan kaynaklı şeker hastalığı olasılığının artığı günümüzde, beslenme şekilleri de teşhislerin daha çabuk koyulmasını sağlıyor. Pankreasın çalışma disiplinindeki yetersizlikler nedeniyle, kan şekerinin düşmesi ya da artması durumlarında şeker hastalığı başlıyor.
Diyabet Nedir?
İnsan vücudundaki en önemli dengeleyici organlardan biri olan Pankreas, kandaki şeker oranının artmasını ya da azalmasını sağlar. Yediğimiz besinlerden kaynaklı aldığımız karbonhidrat ve glikoz midenin arka tarafında bulunan pankreas sayesinde hormonların insülini etkili bir şekilde kullanmasını sağlamaktadır. Bu olay gerçekleştiğinde kandaki şeker oranı dengelenir, vücuttaki şeker yağ dokusuna depolanır.
Bu durum vücudun normal seyridir. Diyabet nedir; diyabet olan kişi pankreasındaki hormonların kana geçen glikoz dengesini sağlayamadığı için kişide açıklık ve tokluk fark etmeksizin kan şekerinin düzensiz olarak iniş çıkışlarına neden olan bir durum yaşanmasıdır. Hasta olamayan kişinin kan şekeri 120mg/dl iken, diyabet nedenlerinden kaynaklı hastalarda 300 mg/dl şeker oranları görülebilmektedir.
Diyabet Türleri Nelerdir?
Şeker hastalığında görülen etkilerin yaşanması, yaş ve genetik faktörlerden kaynaklanabilmektedir. Diyabet türleri tip 1 diyabet ve tip 2 diyabet olarak ikiye ayrılır. Uzun süren araştırmalar sonucu hastaların daha çok genetik faktörlerden kaynaklanan tip 1 hastalığın daha yaygın olduğu görülmektedir. Tip 2 yaşam tarzı ve beslenme şekillerinden kaynaklı şeker hastalıklarına verilen bilimsel literatürdür.
Pankreasın insülin hormonunun yetersiz bir şekilde kana göndermesi sonucu hastalarda belirtiler yaşanması, vücuttaki diğer organlarında zarar görmesine neden olabilmektedir. Bu nedenle şeker hastaları düzenli olarak doktor kontrollerine gitmeli ve hastalığın ilerlediği durumlarda insülin takviyesi almaları gerekmektedir. Tip 1 ve tip 2 şeker rahatsızlıklarının tedavi yöntemleri değişiklik göstermektedir.
Diyabet Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Genetik faktörler ve yaşam tarzından kaynaklı görülen diyabet belirtileri hastanın yaşına ve durumuna göre değişiklik gösterebilmektedir. Şeker hastaları sürekli kontrol altında olması gereken ve doktor randevularını ihmal etmemesi gereken hastalardır. Şeker hastaları aşağıdaki belirtileri yaşamaya başladıklarında doktora gidip, testleri yaptırmaları tavsiye edilmektedir. Şeker hastası belirtileri şu şekilde sıralanmaktadır;
- Ciltte kuruma
- Sürekli halsiz ve yorgun hissetme
- Çok fazla su içme ve susama
- Bazen bulanık görme
- Aşırı iştahlı olma
- Aşırı yemek yeme ihtiyacı
- Yaraların geç iyileşmesi
- Sıkı sık idrara çıkmak
- Geceleri uyanma ve düzensiz uyku
- Ağız kuruluğu
- Çabuk yorulma
Diyabet Hastalığı Nedenleri?
Çağımızın hastalıklarından biri olan şeker hastalığı, genellikle genetik sebeplerden kaynaklı olarak etkisini gösteren bir hastalıktır. Diyabet tedavisi yöntemleri ilaç ve diyet şeklinde değişiklik gösteren hastalık, yaşam tarzı dolayısıyla da şeker hastası olma riski taşımaktadır.
Diyabet olmanın nedenleri: Obezite gibi aşırı kilo rahatsızlıkları şeker hastalığına neden olabilmektedir. Ayrıca stresli yaşam tarzı, hareketsizlik ve gebelik sırasında çocuğun ağır olmasından da kaynaklanabilmektedir. Ailede diyabet öyküsü olanlar da diyabet hastalığı riski taşımaktadır. Aynı zamanda ileri yaşlarda olan kişiler de şeker hastası olabilmektedir.
Gizli Diyabet Hastalığı Nedir?
Genellikle tip 1 olarak görülen gizli şeker hastalığı, tanısı zor koyulan bir hastalıktır. Kan şekerindeki düşük seyirler nedeniyle hastanın şikayetleri olsa da bazı durumlarda, kan testlerinde çıkmayan gizli diyabet, açlık kan değeri ve tokluk kan değerinde ortaya çıkmayan bir hastalık olabilmektedir.
Doktorlar şeker hastası teşhisi koymak için hasta öyküsü ve aynı zamanda gün aşırı kan testleri yaptırmak isteyebilirler. Kısa zamanda teşhis koyulamayan gizli şeker hastalığı, kontrollerin sağlıklı bir şekilde yapıldığı takdirde teşhis koyulabilen bir diyabet türüdür.
Gizli Diyabet Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Gizli şeker hastalığının tanısı zor koyulmakta ve hastanın da belirtilerini az bir şekilde hissetmesinden kaynaklı birçok test yapılmaktadır. Genel olarak gizli diyabet hastalığında tatlı krizlerine girilmesi, kalpte çarpıntı ve halsizlik görülmektedir. Aynı zamanda kolay depresyona girme, sabah uyuklama ve gece başın terslemesi de risk sınıfında olduklarını belirtiyor. Bunun dışında aşırı kilo alımı ve kilo verme gibi durumlarda gizli şeker hastalığının belirtileri arasında yer alıyor.
Diyabet Tanısı Nasıl Konulur?
Şeker hastalığında ilk dikkate alınan hastanın öyküsü ve kan testleridir. Şeker hastalığı tedavisine başlamadan önce doktorun diyabet testleri yaptırması ve test sonuçlarına göre hareket etmesi gerekmektedir. Hastanın testleri açlık kan şekerine ve şeker yükleme testine tabi tutulması sonucunda gerçekleşmektedir. Açlık kan şekeri 126/dl üzerinde olan kişiler şeker hastası olmaktadır. Ayrıca 100 mg/dl olanlarında tokluk kan şekeri ölçülecektir. 140-199 mg/dl olanlar gizli şeker hastası olmaktadırlar. Genellikle bu testlerden geçenler ve HbA1C testi %7’den yüksek olanlar diyabet tanısı konulan hastalardır.
Ayrıca gizli şeker hastalığı için ve tip 1 şeker hastalığı için de uygulanan bir diğer test A1c testidir. Bu testler kan örneklerinin değerlendirilmesi ve hastanın açlık, tokluk kan değeri sınırlarına bakılması sonucu teşhis konulmasını sağlayan testlerdir.
Diyabet Tedavisi Ve Yöntemleri
Bitkisel veya aktar yöntemleriyle tedavisi mümkün olmayan şeker hastalığı, doktor teşhisi sonucunda ilaçların kullanılması sonucu tedavi altına alınabilir bir hastalıktır. Diyabet tedavisi şeker ilaçları ve insülin iğneleri uygulanarak kontrol altına alınabilen bir rahatsızlıktır. Hastalığın geçme gibi bir durum söz konusu değildir. Tanı konulduktan sonra hastalar yemelerine ve içmelerine dikkat etmeli, şeker diyeti uygulamaları gerekmektedir.
Diyabet Riski Nedir?
Şeker hastalığında risk altında olanlar genellikle ailesinde şeker hastası olan kişilerdir. Fakat tip 1 diyabet rahatsızlığı olanlar dışında asıl risk taşıyanlar tip 2 hasta grubudur. Bu grubun şeker hastalığına yakalanma nedenleri fazla kilolu olmaları, hızlı yemek yemeleri ve hareketsiz yaşamalarıdır. Şeker hastalığı riskini azaltmak için spor yapmak, kilo alımına dikkat etmek ve yavaş bir şekilde yemek yemek önerilmektedir. Risk oranını azaltmak için yaşam tarzınızı değiştirmeniz ve spor yapmanız doktor tavsiyesidir.
Diyabet Hastaları Nelere Dikkat Etmelidir?
Riskli hastalıklar grubunda yer alan şeker hastalığı, hastaların yeme ve içmelerine göre şekerin artması ya da düşmesi gibi durumların yaşandığı bir hastalığıdır. Genellikle şekerden uzak durulması ve az bir şekilde günlük öğünleri sıklaştırmak gerektiği doktorlar tarafından önerilir. İlaçların dışında spor yapmak, sigara ve alkolden uzak durmak bu hastalık için önemlidir. Aynı zamanda su tüketimi ve ekmek tüketimi de dikkat edilmesi gerekenler arasında. Özellikle bol bol su içmek şeker hastalığı için iyi bir yöntemdir. Beyaz ekmeğin de bu hastaların hayatından çıkması gerekmekte, hastaların beyaz ekmek tüketmemesi önerilmektedir.
Diyabet Hastalığında Göz Ve Böbrek Kontrolleri
Şeker hastalığı vücutta sadece pankreası ve kan şekerini etkilememektedir. Aynı zamanda hastaların birçoğunun kör olma ve böbrek yetmezliği yaşama riskleri de taşıdığı bilinmektedir. Bu nedenle şeker hastalığı olan kişiler düzenli olarak göz doktoruna gitmeli ve gözlerine baktırmalıdır. Böbrek hastalığı yaşamamak için de böbreklerine baktırması gereken şeker hastaları bu grup hastalıklarda fazlasıyla risk taşımaktadır.
Diyabet hastalığı ve riskleri her yaş grubu için geçerlidir. Tedavi yöntemleri ve tanısı farklı olan diyabet çeşitleri, hastaların ailede şeker hastası olup olamaması ve yaşam tarzlarına göre değişiklik gösterebilmektedir.