Kalp yetmezliği basitçe tanımlamak gerekirse, kalp kasının vücuttaki kan için itici faktör olarak normal işlevini yerine getirememesidir. Miyokard enfarktüsü, anjina pektoris, hipertansiyon hastaları potansiyel kalp yetmezliği hastalarıdır. Bu hastalık, yaşla beraber artar. Bilindiği gibi kalbimiz, tüm organlara O2 ve besin akışını kan ile sağlar. Suyun erişmediği yüksek katlara su pompalayan mekanik bir pompa gibi çalışır. Kalp kasları ömür boyunca düzenli bir şekilde tüm hücrelere kan pompalar. Kan akış yolu olan damarlarda daralma veya tıkanmalar, kalbi zor durumda bırakır ve görevini yerine getirmesini engeller. Kalbin kasları güç kaybettiğinde kasılma potansiyeli de azalır ve biz buna kalp yetmezliği diyoruz. Kalp yetmezliği spor yaparken kendini kolayca belli eder, spor yapan hasta nefessiz kalır. İleri aşamalarda da bu nefes darlığı istirahatte iken de devam eder. Kalp duvarları yavaş yavaş kalınlaşmaya başlar. Kalp odaları genişler. En ideal kalp, küçük hacimli kalptir. Kalbin büyümesi kalp yetmezliğinin işaretlerinden biridir.
Kalp Yetmezliği Neden Olur?
Kalp yetmezliğinin temel nedenleri arasında iskemik kalp hastalıkları gelmektedir. Bu hastalıklar damar tıkanması, angrina ve kalp krizleridir. Ek olarak yaygın nedenlerden biri de miyokard enfarktüsü olarak gösterilir ki, bu durumda kalp kası geri dönülemez biçimde hasar görür. Tüm hipertansiyon hastaları, potansiyel kalp yetmezliği hastalarıdır. Kalp kapakçığı düzgün çalışmayan hastalarda kalp yetmezliği ortaya çıkar. Kanser tedavilerinde kullanılan ilaçların yan etkisi, enfeksiyonlar ve aşırı alkol tüketimi kalp yetmezliği nedenleri arasında gösterilir. KOAH gibi akciğer hastalığı ve pulmoner artiyel hipertansiyon da kalp yetmezliği nedenidir. Kalp kapak hastaları, zamanında tedavi edilmezse, zaman içinde kalp büyümeye başlar. Bu noktadan sonra özellikle 50 yaş üzerindeki hastalarda kalp kapakçıkları değiştirilse bile 1-2 yıl içinde hasta kaybedilebilir.
Kalp Nakli Nedir?
Kalp nakli görevini yapamayan kalbin başka bir kalp ile değiştirilmesi işlemidir. Bu işlem cerrahi bir işlemdir ve kalp kalp transpantasyonu erken dönemlerinde bağışıklık sisteminin kalbi reddetmesi sorunu yüzünden, ilk yapılan kalp nakillerinde başarı oranı çok azdı. 1980’li yıllarca kalp nakillerinin başarısız olmasındaki en büyük etken, bağışıklık sisteminin tepkisi idi. Ancak bu tepki, sistematik ilaç tedavileri ile bastırıldı ve kalp nakli başarı oranı yükseldi. 2009 yılında dünya genelinde yapılan kalp nakli sayısı 359 ile sınırlıydı. Avrupa’da kalp nakli yapılacak hastanın ortalama bekleme süresi 4 ay civarındadır. Hasta için en geç 4 ay içinde yeni bir kalp bulunur. İleri yaştaki hastalar için kalp nakli başarı oranı daha azdır. Bir kalp nakli ancak aynı kan grubundaki insanlar için geçerlidir. Bu da uyumlu bir donör bulma sürecini uzatır.
Kalp Nakli Nasıl Yapılır?
Önce nakil için endikasyon ve kontrendikasyonlar değerlendirilir. Değerlendirme sonrasında uzmanlar, naklin daha yararlı olabileceğine karar verdiklerinde hasta bekleme sırasına alınır. 2016 yılından itibaren kalp nakil sayısı artmıştır. Bu yılda 5,891 adet organ ( kalp, böbrek, karaciğer vs.) başarılı bir şekilde nakledilmiştir. Kalbin alınacağı kimse ve kalbin takılacağı kimse için 2 ayrı cerrahi işlem prosedürü uygulanmaktadır. Bu işlemler farklı coğrafyalarda olabilir. Kalbin alınabilmesi için diğer şartlara ek olarak, beyin ölümünün gerçekleşmiş olması gerekir. Ayrıca 60 yaş ve üzeri hastalardan kalp alınmaz. Kalp alınmadan önce, kalbin durumu, bulaşıcı enfeksiyon içerip içermediği, kan grubu gibi kriterlere bakılır. Alınmaya karar verilen kalp, çıkarıldıktan sonra steril bir kaba konur. Kalbi alacak olan hasta diğer tarafta cerrahi operasyona önceden hazırlanır. Bir kalbin steril bir kapta saklanması ve nakledilme süresi maksimum 6 saattir. Yeni kalp takılacak olan hastanın, hasta kalbi çıkarılır, hasta ektra-korporeal dolaşımla kalpsiz olarak bekler. Kalp çıkarıldığında kalbe giren ve kalpten çıkan damarlar greft ile dikilmektedir. Operasyon başarılı geçerse, hasta 1 ay hastanede gözetim altında tutulur. Her şey başarılı olursa kalp nakli ile hayata dönen kişinin yaşam süresi ortalama 20 yıldır.