Mitoz bölünde, tek hücreli canlılardan, çok hücreli canlılara kadar, bütün canlı türlerinde görünen bir olaydır. Mitoz bölünmeyle ana hücredeki kalıtımlar, yavru hücrelere eşit olarak geçer. Her oluşan hücre, ana hücrenin kopyasıdır. Mitoz bölünmeyle, yaralı ve yaşlı hücrelerin yerine, genç hücreler oluşur. Mitoz bölünme büyümemizi ve gelişmemizi sağlamaktadır. Mitoz bölünme ile tek bir hücreden, iki yeni hücre meydana gelir. Mitoz bölünme tek hücreli canlılarda üremeyi sağlayan faktördür.
Hücremiz bölünmeye başlamadan önce, hazırlık evresine girer. Bölünme oluşmadan geçen bu evreye interfaz denir. İnterfaz aşamasında hücrede, büyüme, beslenme ve kimyasal olaylar meydana gelir. İnterfaz aşamasından sonra, hücre bölünme evresine girer.
Bu evrede görülen başlıca olaylar şunlardır
- Kromozomlar kendini eşlemeye başlar.
- Ana hücreden gelen kalıtsal madde kat sayısı artar
- Kromozomlar eşlenmeye başlar ve iplik halini alır. Oluşan bu şekle kromatit denir.
- Kromatitler birbirlerine bağlanır
- Hücrede bu esnada, ATP sentezi, RNA, Protein sentezi gibi faaliyetler çok yüksek olur
- Çekirdek daha sonra bölünme aşamasına girer.
Çekirdeğin bölünmesi, Profaz, Metafaz, Anafaz, Telofaz olmak üzere dört evreden geçerek gerçekleşir.
Profaz Evresi: Kromatin ipliği kıvrılarak, kısalır ve kalınlaşır. Kromozomları oluşturmaya başlarlar. Kromozomlar bu evrede görülmeye başlar. Kromozomlar bu evrede kutuplara çekilmeye başlar ve aralarında, iğ iplikleri oluşur. Bu evrede çekirdeğin ve çekirdek zarının erimeye başladığı görünür.
Metefaz Evresi: İğ ipliklerine tutulan kromozomlar hücrenin ekvator düzlemine çekilmeye başlar. Kromozomların en belirgin görüldüğü evredir. Her bir kromozomun bu dönemde, sentromeri belirgin olarak ikiye ayrılır. Kromatitler bu evrede tam olarak ikiye bölünmüş olur. İkiye ayrılma, bütün kromatitlerde aynı anda başlar. İğ iplerine tutulan kromatitler, bir birlerinden zıt kutuplara gitmeye başlar.
Anafaz Evresi: Kromatitlerin kutuplara hareketi tam bu evrede görülür. Kromatitler kutuplarına ulaştığı anda bu evre son bulmuş olur.
Sitoplazma Bölünmesi: Kmatitler kutuplara ulaştıktan sonra, ana hücrede bölünme gerçekleşir. Çekirdek hücre bölününce, sitoplazma bölünmesi geçirmiş olur. Bu bölünme bitki ve hayvan türlerinde farklılık göstermektedir. Hayvan hücrelerinde sitoplazma bölünmesi, boğumlama ile gerçekleşir.