Osmanlı Mutfağından Nefis ve Leziz Bir Tat “BOZA” .. Bozanın geçmişine bakacak olursak M.Ö 400’lü yıllara kadar gitmemiz gerekecek, yani bozanın keşfedilişi bir o kadar eski. Anadolu’da yaygın şekilde tarih içinde medeniyetlerden medeniyetlere aktarına bir kültürdür boza..
Boza Nedir?
Eski yıllarda soğuk kış gecelerinde sessizliği bozan bir ses duyulurdu: Boza… Evlerden çıkan çocuklar adeta sıraya girip bu lezzetli içeceği içer ve büyükler de ya bardakla ya da getirdikleri şişeyle alırlardı. Boza satan dükkân da azdı ve onlar da bugün isimlerini iyice kazıttılar zihinlere: İstanbul’da Vefa, İzmir’de Şemikler gibi…
Boza Hakkında Bilinmeyenler
Boza Osmanlı’dan günümüze kalan, Balkanlar’dan Ortadoğu’ya kadar geniş bir coğrafyada bilinen bir içecek. Artık süper marketlerde endüstrinin de etkisiyle yılın her dönemi bulunabiliyor; ama yine de kış aylarının aranan bir lezzeti. Sıcak severler için salep neyse, soğuk severler için de boza o. Kestane kebap gibi yani, bir döneme mahsus…
Boza Neden Yapılır?
Doğru koşullar altında korunması durumunda bir haftaya kadar tüketilebilir olan bozanın hammaddesi darıdır. İçeriği oldukça sadedir, darıdan başka su ve şeker vardır. İsteyenler, tarçınla aroma katabilir veya leblebiyle lezzetlendirebilir. Bu denli saf ve katıksız bir içecek olduğu için hem enerji verir, hem besleyicidir, hem de tok tutar. Diğer yandan nadir de olsa bayat mısır ekmeklerinden boza yapıldığı bazı merdiven altı üreticilerde de görülebilmektedir.
Boza Neler İçerir?
A, B1, B2 ve B3 vitaminleri dışında kalsiyum, demir, fosfor, sodyum ve çinko barındıran boza, hammaddesine ve eklenen şekere göre 200 ile 300 kalori kadardır. Tokluk hissi vermesi de bir başka güzel yanıdır. Bir fermente içecek olan boza, bazı coğrafyalarda pirinç unundan veya buğdaydan da yapılmaktadır; ancak Anadolu mutfağında darıdan başka bir örnek bulabilmek neredeyse olanaksızdır.
Evde Boza Yapma Tarifi
Boza yapımı evlerde ne yazık ki çok kolay değildir; çünkü tarifi bir yana dursun, fermantasyon sürecinin başarılı bir şekilde tamamlanabilmesi ev koşullarında pek mümkün olmayabilir.
Kısaca boza tarifine değinmek gerekirse, üç ana gruptaki malzemeler ayrı ayrı değerlendirilir ve bir araya getirilip fermantasyon işlemi için birleştirilir. Her ne kadar internette boza tarifi bulunsa da, bu tariflerin icra edildiğinde edinilen sonuçlar damak tadımızın alışık olduğu lezzeti büyük olasılıkla vermeyecektir. Buna ek olarak, yıkama ve kaynatma işlemleri için harcanan elektrik (veya doğalgaz) ile alınan malzemeler ve harcanan emek göz önünde bulundurulduğunda, dışarıdan bir litrelik boza almak daha akıllıca görünmektedir. Yinede ben evde kendi bozamı yapacağım diyorsanız aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz.. Afiyetler olsun efendim..