Geçmiş dönemde yaşamış ve günümüze kadar gelen kalıntı bitkilere relikt bitki denir. Tarihi eser diyebileceğimiz relikt bitkiler buzul çağında yetişmiş ve günümüz ikliminde kendine yer bulmuş bitki türleridir.
Zamanla değişen iklimle ancak dağların yüksek kesimlerinde yaşam alanı oluşturabilen bir bitki türüdür. Özellikle soğuk alanları yaşam alanı olarak gören relikt bitkilere ülkemizde de rastlanmaktadır. Türkiye’de yaklaşık olarak %20 civarında relikt bitkilere rastlanılmaktadır.
Özellikle Karadeniz kıyılarında rastlanan relikt bitki türleri geçmiş zaman içerisinde Akdeniz ikliminin Karadeniz kıyılarında görülmesi nedeniyle burada varlığını sürdürmektedir. Zaman içerisinde yaşanan iklim değişiklikleri Karadeniz kesiminin ikliminin değişmesine neden olmuştur. Değişen iklim relikt bitkilerin buraya uyum sağlamasına neden olmuş ve yaşanan iklim değişikliğine rağmen üreyebilmiştir. İklim değişikliği ile uyum sağladığı için relikt bitkilere kalıntı bitki denmiştir.
Ülkemizde Görülen Başlıca Relikt Bitkileri Nelerdir?
- Karaçam: Ülkemizin büyük bir bölümünü kaplamaktadır. Görünümü çam şekline benzer ve dağların kıyı kesimlerinde varlığını sürdürür.
- Ardıç: Ülkemizin tüm dağlık bölgelerinde rastlamak mümkündür. Ardıç kendi içerisinde onlarca çeşit barındırmaktadır.
- Göknar: Dallarında kozalak bulunduran göknarlar ülkemizin büyük kesiminde yaşamlarını sürdürmektedir. Çam ağaçları ile aynı yapıya sahip olan relikt bitki türlerinden biridir.
- Ihlamur: Şifalı bitkiler arasına giren ıhlamur ağaçları özellikle soğuk algınlığı için kullanılan relikt bir bitki çeşididir. Ihlamur ağacı hoş kokusu olan çiçekleri üzerinde barındırır.
- Kestane: Özellikle Kuzey Anadolu ve Marmara bölgesinde yetişen kestane ağaçları balı ve meyvesi ile tüketilebilen relikt bir bitki çeşididir. Ülkemizde yalnızca Anadolu kestane denilen türü yetişmektedir.
- Kızılağaç: Marmara, Batı Anadolu ve Doğu Karadeniz bölgesinde sıkça rastlanan relikt bitki türüdür. Nemli toprak sever ve burada yaşam alanı oluşturabilir. Kızılağacın köklerinde azot bakımından zengin bir yapı gözlemlenmiştir.
Ülkemizde Yetişen Diğer Relikt Bitki Çeşitleri
- Fındık
- Kızılçam
- Sumak
- Menengiç
- Mersin
- Kocayemiş
Ülkemiz relikt bitkilere %20 oranında sahip bir yapıdadır. Çeşitliliğin yaşamlarını sürdürmeleri için ülkemizi seçmelerinin sebebi ülkemizin jeolojik yapısının engebeli ve dağlık yapıya sahip olmasıdır. Relikt bitki türü ülkemizin iklim koşullarına uyum sağlamış ve varlıklarını devam ettirebilmişlerdir.